«Eνσυναίσθηση» συνδυασμός εκπαίδευσης-ενσυναίσθησης

Μαρία Σταυρούλια
Σάββατο 14 Ιανουαρίου 2023 07:00
«Eνσυναίσθηση» συνδυασμός εκπαίδευσης-ενσυναίσθησης

Ενσυναίσθηση: η συναισθηματική ταύτιση με την ψυχική κατάσταση ενός άλλου ατόμου, η κατανόηση της συμπεριφοράς και των κινήτρων του.

Ενσυναίσθηση= εν+συν+αίσθηση, δηλαδή η επέκταση της αίσθησης του ατόμου πέρα από τον εαυτό του. 

Ομοιότητες και διαφορές με άλλες έννοιες

Ενσυναίσθηση δε σημαίνει συμπάθεια, η οποία βασίζεται στη θετική συναισθηματική στάση απέναντι σε κάποιον/κάτι, ενώ γενικά είναι επιφανειακή και συχνά υποκειμενική. 

Ενσυναίσθηση δε σημαίνει συμπόνια , η οποία εκτός από τη συναισθηματική ταύτιση με το άτομο που πλήττεται, συνδυάζεται και με την επιθυμία για συμπαράσταση με την κατάσταση του άλλου ατόμου.

Ενσυναίσθηση δε σημαίνει διαίσθηση, η οποία ορίζεται ως η αντίληψη και η γνώση κάποιων πραγμάτων, που δεν προκύπτει από τις αισθήσεις ή τη λογική αλλά με απροσδιόριστο τρόπο. 

Απουσία ενσυναίσθησης ταυτίζεται σε ένα βαθμό με την αλεξιθυμία, η κατάσταση που χαρακτηρίζει τους ανθρώπους που έχουν δυσκολία στην κατανόηση και έκφραση των συναισθημάτων τους. Η αλεξιθυμία δε θεωρείται διανοητική ή ψυχολογική διαταραχή. Πρόκειται περισσότερο για μια «προβληματική» ιδιαιτερότητα της προσωπικότητας, η οποία διαφέρει σε σοβαρότητα από άνθρωπο σε άνθρωπο.

Αντίθετο της ενσυναίσθησης είναι συχνά η εμπάθεια, η οποία υποδηλώνει προκατάληψη και αρνητική στάση απέναντι σε κάποιον/κάτι και εκδηλώνεται με αρνητικά συναισθήματα και πολλές φορές εχθρότητα. 

Οι μαθητές με Μαθησιακές Δυσκολίες βιώνουν, αρκετά συχνά, συναισθήματα θυμού, ματαίωσης, ντροπής, άρνησης και κατάθλιψης. Όταν ένα παιδί με μαθησιακές δυσκολίες κατανοήσει και προσδιορίσει τα συναισθήματα ενός άλλου παιδιού, το οποίο έχει παρόμοια μαθησιακή εικόνα, δηλαδή κάνει ορθογραφικά λάθη, έχει αναγνωστικές δυσκολίες, ελλείψεις στην ανάπτυξη γραπτού λόγου, δυσκολίες στα μαθηματικά και άλλα χαρακτηριστικά, τότε θα έχει τη δυνατότητα να παρατηρήσει τον ίδιο του τον εαυτό, να αναγνωρίσει τα συναισθήματά του και να προτείνει ο ίδιος τρόπους αντιμετώπισης.

Μπορούμε, λοιπόν, να καλλιεργήσουμε και να εκπαιδεύσουμε τους μαθητές μας στην ενσυναίσθηση.

Προτάσεις για εκπαίδευση στην ενσυναίσθηση:

  • Εναλλαγή θρανίων: Μπορείτε κάθε μήνα να αλλάζετε τα παιδιά θρανία ή διπλανούς ώστε οι μαθητές να έχουν την ευκαιρία να συναντηθούν και να συνομιλήσουν με νέους συμμαθητές τους, αναπτύσσοντας την ενσυναίσθηση.
  • Συζήτηση για τις επιτυχίες και τις δυσκολίες της εβδομάδας/του μήνα: Αφιερώστε μια ώρα της εβδομάδας ή του μήνα για να συζητήσετε μαζί τους τα γεγονότα που τους δυσκόλεψαν και τις επιτυχίες που κατάφεραν είτε στο σχολικό είτε στο εξωσχολικό περιβάλλον.
  • Έλεγχος συναισθηματικής κατάστασης: Ρωτήστε τα παιδιά πώς νιώθουν/πώς αισθάνονται σε κάποια τυχαία στιγμή της ημέρας ώστε να αναπτύξουν και να μοιραστούν με τους συμμαθητές τους το λεξιλόγιο των συναισθημάτων τους.
  • Γωνία ενσυναίσθησης: Φτιάξτε όλοι μαζί μέσα στην τάξη έναν τοίχο με φράσεις που δηλώνουν ενσυναίσθηση. Για παράδειγμα, «Ξέρω τι εννοείς», «Σε καταλαβαίνω», «Σε νιώθω» ,«Μπορώ να σε βοηθήσω», «Να ξέρεις ότι δεν είσαι μόνος», «Μίλησε μου, μπορώ να σε ακούσω».
  • Κουτί ενσυναίσθησης: Ας γράψει το κάθε παιδί μια θετική φράση για κάποιο άλλο και γεμίστε ένα κουτί με αυτές. Στο τέλος της εβδομάδας, διαβάστε τες ώστε το κάθε παιδί να νιώσει την ευγένεια του άλλου. 
  • Επαφή με τη φύση: Παρακινούμε τα παιδιά να φυτέψουν και να φροντίσουν φυτά μέσα στην τάξη ώστε να συμμετέχουν σε όλη τη διαδικασία ανάπτυξης τους. Τους παρέχουν ήλιο, νερό, νιώθουν περήφανα για εκείνα και ταυτόχρονα δένονται μεταξύ τους. Η επαφή με τη φύση και η ευγνωμοσύνη για όσα έχουμε γύρω μας είναι συνδεδεμένα με την ενσυναίσθηση.
  • Comics ως εργαλείο για την ενσυναίσθηση: Οι αναγνώστες ταυτίζονται με τους πρωταγωνιστές, τα comics απαιτούν την εμπλοκή του αναγνώστη. Μετά την ανάγνωση του comic, μπορεί να ζητηθεί από τα παιδιά να δημιουργήσουν μαζί με τους εκπαιδευτικούς μια ιστορία για το μέλλον του πρωταγωνιστή. Σε μικρότερες ηλικίες, μπορεί να ζητηθεί να ζωγραφίσουν πώς φαντάζονται τη ζωή του πρωταγωνιστή σήμερα.
  • Ανοιχτή αγκαλιά: Ακούστε προσεκτικά τι έχουν να πουν τα παιδιά και επιτρέψτε τους να σας μιλήσουν όταν τα βλέπετε ανήσυχα. Είναι πολύ σημαντικό να έχουν την ελευθερία του λόγου και να αντιλαμβάνονται πως μπορούν να μιλήσουν χωρίς λογοκρισία ή πίεση χρόνου.

 Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν: