ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Δραματική αύξηση θα παρουσιάσουν οι τιμές σε βασικά είδη προϊόντων το προσεχές διάστημα. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ (Ιούλιος 2021), οι μεγαλύτερες αυξήσεις τιμών που ήδη έγιναν σε σχέση με πέρυσι είναι: στο φυσικό αέριο (+72,3%), στο πετρέλαιο θέρμανσης (+28,9%), στα καύσιμα και τα λιπαντικά (+16,6%), σε άλλα βρώσιμα έλαια (+16,3%), στο αρνί και το κατσίκι (+13,2%), στη μεταφορά με αεροπλάνο (+11,4%), στα νωπά λαχανικά (+8%), στα νωπά ψάρια (+6,6%), στα καινούρια αυτοκίνητα (+5,3%), στα νωπά φρούτα (+5,2%) και στα τυριά (+3,5%). Επιπλέον, ακριβότερα αναμένονται να είναι μια σειρά από βασικά αγαθά: το ψωμί (+25%), το βρεφικό γάλα (+3%), τα ζυμαρικά (έως 23%), η φέτα (+9%), ο ελληνικός καφές (+4,5%), το αλάτι (+5%), το αλεύρι (+4,5%), το χαρτί υγείας (+3%), τα δημητριακά (+2,5%), οι χυμοί (έως 15%), τα αφρόλουτρα (+7%).

Αυτή η αύξηση οφείλεται, κυρίως, στους παρακάτω λόγους: 

1) άνοδος του κόστους μεταφοράς σε παγκόσμιο επίπεδο (ακόμα και πέντε φορές πάνω)

2) αύξηση των τιμών των πρώτων υλών λόγω και της αυξημένης της ζήτησης μετά τη λήξη του lockdown, χωρίς ταυτόχρονα να μεγαλώνει η παραγωγή 

3) σημαντικές ανατιμήσεις στην τιμή της αμόλυβδης και του πετρελαίου κίνησης αλλά και του ηλεκτρικού ρεύματος με την ενεργοποίηση των ρητρών όπου προβλέπεται η μετακύλιση στον καταναλωτή του κόστους από την αύξηση στην χονδρεμπορική αγορά ενέργειας

4) προβλήματα στην παραγωγή ορισμένων προϊόντων εξαιτίας του καιρού (ξηρασία) 

5) φαινόμενα αισχροκέρδειας από συγκεκριμένες επιχειρήσεις εκμεταλλευόμενες την κατάσταση. 

Δυστυχώς, αυτοί που θα πληγούν περισσότερο από το κύμα ακρίβειας στην αγορά είναι τα νοικοκυριά με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα που θα χρειαστεί να βάλουν βαθύτερα το χέρι στην τσέπη προκειμένου να γεμίσουν επαρκώς το καλάθι τους. Υπολογίζεται ότι περίπου το 30% των νοικοκυριών θα αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα από τη στιγμή που οι παραπάνω προβλέψεις επιβεβαιωθούν. Έως τον ερχόμενο Νοέμβριο θα υπάρχει μια σαφέστερη εικόνα σχετικά με την εξέλιξη της όλης κατάστασης. Πάντως, σε μια χρονιά όπου καταγράφονται ιδιαίτερα ενθαρρυντικά στοιχεία στην ελληνική οικονομία (οι εισπράξεις από τον τουρισμό ίσως ξεπεράσουν το 60%-70% του 2019), μένει να δούμε αν το φαινόμενο των ανατιμήσεων θα είναι παροδικό. 

Και μπορεί ο εφιάλτης της ακρίβειας να είναι εισαγόμενος και το ράλι τιμών να οφείλεται σε διεθνείς παράγοντες, ωστόσο χρειάζεται μια “εθνική” απάντηση για τη μικρότερη επιβάρυνση του καταναλωτή. Στο πλαίσιο αυτό ο πρωθυπουργός θα ανακοινώσει από το βήμα της ΔΕΘ στοχευμένα μέτρα για τη στήριξη του καλαθιού της νοικοκυράς. Κάποια από αυτά είναι: το “ψαλίδι” σε ειδικούς φόρους κατανάλωσης, η διατήρηση των χαμηλών συντελεστών ΦΠΑ, ο “πάγος” στην ειδική εισφορά αλληλεγγύης, οι μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές, και η επιπλέον μείωση στον ΕΝΦΙΑ. Ταυτόχρονα για τους επαγγελματίες συζητιέται η κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος, το “κούρεμα” της προκαταβολής φόρου, και η μείωση του φόρου των επιχειρήσεων. 

Πέρα από τα μέτρα της κυβέρνησης, οι καταναλωτές οφείλουν από τη δική τους μεριά να είναι κατάλληλα προετοιμασμένοι και προσεκτικοί, κάνοντας σοβαρή έρευνα αγοράς. Ας ελπίσουμε ότι οι ανοδικές τάσεις των τιμών θα κρατήσουν για λίγο και θα προέρχονται αποκλειστικά από τις επιπτώσεις της πανδημίας.