ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

Η συνεπιμέλεια είναι πλέον μια νέα συνθήκη που αφορά τα ζευγάρια που έχουν πάρει διαζύγιο και έχουν παιδιά. Συζητείται αρκετά και οι απόψεις διχάζουν. Σαν να έχουμε βρεθεί μπροστά σε ένα δίλημμα, “συνεπιμέλεια: ναι ή όχι”. Τα διλήμματα γενικά κρύβουν παγίδες, καθώς “αντικρίζουν" το πρόβλημα μονοδιάστατα και εμποδίζουν την διεύρυνση. Θα αντιστοιχούσε περισσότερο το ερώτημα να ήταν διατυπωμένο κάπως έτσι, “συνεπιμέλεια: πώς;”

Πολλά ζευγάρια στις μέρες μας παίρνουν την απόφαση να δώσουν ένα τέλος στο γάμο τους για διάφορους λόγους, συχνά αγνοώντας ότι “ένα καλό διαζύγιο είναι τόσο απαιτητικό, όσο και ένας καλός γάμος”. Φυσικά, αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι σε κάποιες περιπτώσεις το να χωρίσει κανείς, είναι η μοναδική λύση. Η απόφαση ενός ζευγαριού να πάρει χωριστούς δρόμους σε συντροφικό επίπεδο, κάποιες φορές είναι επιβεβλημένη και μάλιστα αποτελεί μια υπεύθυνη στάση, τόσο απέναντι στον κάθε σύντροφο ξεχωριστά, όσο και απέναντι στα παιδιά, αν υπάρχουν, τα οποία ζορίζονται εξαιρετικά βιώνοντας τη δυσλειτουργική σχέση των γονέων τους. 

Έχοντας στο νου μας, όμως, ότι οι σύντροφοι που έχουν παιδιά δεν λειτουργούν πλέον ως ατομικότητες, αλλά και ως γονείς, αυτό που είναι κομβικής σημασίας είναι η προστασία και η ευημερία των παιδιών και μετά το διαζύγιο. Ένα διαζύγιο, ακόμα και σαν συνθήκη - με τις καλύτερες των προδιαγραφών - είναι μια αποσταθεροποίηση και μια ματαίωση για τα παιδιά που το βιώνουν. Δυστυχώς, κάποιοι γονείς δεν καταφέρνουν έγκαιρα ή και καθόλου να παραμερίσουν τις προσωπικές τους διαφορές και τα αρνητικά συναισθήματα που συνεπάγεται η λύση της σχέσης, με ό,τι επιπτώσεις μπορεί να έχει αυτό στα παιδιά. Συναισθήματα ανθρώπινα και κατανοητά μεν, επιζήμια δε, τόσο για τους ίδιους, όσο και για τα παιδιά τους. 

Πλέον η συνεπιμέλεια, δηλαδή η από κοινού επιμέλεια των παιδιών και από τους δύο γονείς, με όρους που ορίζουν είτε οι ίδιοι συναινετικά, είτε το δικαστήριο, έχει προστεθεί στις επιλογές των διαζευγμένων γονέων, φέρνοντας αποσταθεροποιήσεις και διχασμούς, όπως κάθε αλλαγή του “δοσμένου”. 

Είναι γεγονός ότι στις μέρες οι πατέρες έχουν μεγαλύτερη εμπλοκή στην ανατροφή των παιδιών τους σε σχέση με τον παρελθόν και πολλές φορές ισάξια με αυτή των μητέρων. Ανδιαφισβήτητα, αυτό είναι ένα προχώρημα σε σχέση με τις προηγούμενες γενιές, προς όφελος τόσο των γονέων όσο και των παιδιών. Επακόλουθο είναι ένα τέτοιο μοντέλο πατρότητας να αναζητά και άλλες λύσεις και στην συνθήκη του διαζυγίου. Η συνεπιμέλεια αντικατοπτρίζει αυτή την αλλαγή. 

Από μόνη της δεν είναι “καλή” ή “κακή”, αλλά έχει περισσότερο να κάνει με το πως αξιοποιούν αυτή τη δυνατότητα οι ίδιοι οι γονείς. Φυσικά θα πρέπει να τηρούνται κάποιες προϋποθέσεις για να μην διαταράσσεται η ομαλή καθημερινότητα των παιδιών και να μην γίνονται “μπαλάκι”, μπροστά στις προσωπικές επιδιώξεις του κάθε γονέα. Ανάλογα με την ηλικία του παιδιού και το πως νιώθει και το ίδιο μπορούν να καθοριστούν οι όροι της συνεπιμέλειας. Για παράδειγμα, οι μέρες που θα μένει στον έναν ή στον άλλον γονέα. Σημαντικό είναι να μπορεί να υπάρχει ευελιξία, χωρίς αυτό να συνεπάγεται την χωρίς όρους αλλαγή του προγράμματος του παιδιού. Δυστυχώς, πολλές φορές οι γονείς μπαίνουν, και χωρίς να το συνειδητοποιούν, στον πειρασμό να καθορίσουν τους όρους της συνεπιμέλειες με βάση το τι δεν θέλει ο άλλος γονιός, όχι με το τι χρειάζεται το παιδί του. Το παιδί φυσικά έχει ανάγκη και τους δύο γονείς, οι οποίοι θα πρέπει να έχουν μια στοιχειωδώς καλή σχέση που δεν θα το ενοχοποιεί και θα του επιτρέπει να αναπτύσσεται ομαλά συναισθηματικά αλλά και θα ενισχύει και την καλή σχέση του με τον κάθε γονιό ξεχωριστά. 

Έχουμε, λοιπόν, να δούμε την συνεπιμέλεια σαν “εργαλείο” για την επίτευξη αυτού του στόχου, όχι σαν απειλή. 
Έχουμε να δούμε τον άλλο γονιό σαν “βοηθό” στην κοινή ανατροφή του παιδιού, αρωγό στον κοινό ρόλο, ανεξάρτητα από τις όποιες προσωπικές ματαιώσεις, και να βρούμε τρόπο να κερδίσουμε από αυτή τη νέα δυνατότητα. 

Η οπτική μας απέναντι της είναι που θα κάνει τη διαφορά.